SALVE IULIA!

Imos coñecer a alguén que nos vai acompañar ao longo do curso. Coñecerémola a través de pequenos textos que debemos ir traducindo e nos que iremos chamando a atención sobre diversos detalles importantes a ter en conta para traducir mellor os textos latinos. Imos cos tres primeiros:

A orde habitual na oración latina é: Suxeito + complementos + verbo. Logo fixémonos no verbo en primeiro lugar para situar o suxeito e comezar a traducir coa nosa orde lóxica que é:
 Suxeito + verbo + complementos

 Fíxate no tempo verbal: vai distinguindo presente, pretérito, imperfecto ou futuro. Non todos os verbos están en presente de indicativo.

O capricho dos CC en latín unha herdanza do indoeuropeo: O caso ablativo é normalmente o dos Complementos Circunstanciais, pero tamén hai acusativos que funcionan como CC de dirección: Romam ire (ir cara a Roma)  in Italiam iter facere (facer o camiño cara a Italia) e  locativos, un resto da declinación indoeuropea que conserva desinencias propias como Romae ( en Roma), domi (na casa) que son un CC de lugar en onde.

IULIA ROMAE (I)

IULIA ROMAE (II)

IULIA ROMAE (III)

VERBO SUM

Para avanzar co verbo SUM 

O verbo SUM, ES, ESSE, FUI: ser ou estar pode tamén traducirse en determinados contextos doutro xeito.

1º Sum significa ser en estruturas copulativas (sum + atributo):

Historia magistra vitae est: A historia é mestra da vida.

2º Significa "estar, existir, vivir" con complementos de lugar ubi (en onde):

 Antea eram Athenis, nunc Romae : Antes vivía en Atenas, agora (vivo) en Roma.

3º Sum + xenitivo posesivo seignifica "ser de, ser propio de, ser deber de..."

 Villa est agricolarum: A granxa é dos labregos.
Est magistrae docere: É propio ( deber de) da mestra ensinar.

4º Sum + dativo posesivo significa "ter":

Villa rustica est agricolis: Os labregos teñen unha granxa.

Sunt nobis poma:  Nós temos froitas.

*Un uso especial cando se refire ao nome ( nomen) sería literalmente "ter o nome" ou mellor "chamarse":

Nomen Marco erat:  El chamábase Marco


EXERCITIA

Mihi nomen est Marcus, sed tibi Antonius.

Sunt tibi rosae et chartae, sed amicitia tecum mihi non est.

Est discipulorum bonorum studere et amare iustitiam et vitare discordiam.

Est magistrarum amare discipulos discipulasque.

Amicitia nobis cum regina erat.

Agricolae in terra et in villa sunt.

LABORARE PRIMA DECLINATIONE

Analiza e traduce o seguinte texto:

MINERVA ET DIANA
Fabulae carae sunt puellis, nam fabulae puellas delectant. Multae fabulae memorant antiquas deas.

Minerva dea non solum sapientiae magna dea est, sed etiam pugnas amat atque hastam galeamque habet. Minervam, sapientiae deam, amamus. Poetae prudentiam Minervae laudant et statuam aramque Minervae rosis ornant, atque gloriam Minervae saepe laudant.

Diana sagittas portat. Aras Dianae, deae lunae et silvarum, rosis ornamus, nam Diana dea feras sagittis saepe vulnerat et captat aut necat. Cerva Dianae sacra erat. Puellae aras Dianae rosis ornant.

QUAESTIONES:

Quae  statua Minervae est?

Quid animal ad Dianam est?

Cur Minerva hastam portat et Diana sagitas?

Para traducir temos que coñecer tanto os mecanismos básicos da lingua latina (que co declinator será máis doado de facer) como tamén dominar o léxico preciso, para o que podes botar man, polo de agora, imos ir apuntando un vocabulario: 

.Ad ( prep. de acusativo): a/xunto a.

amo,-as,-are: amar

antiquuus,-a,-um

ara,-ae(f) altar

aut(conx.): ou

carus,.a-um: querido/a

capto- as,-are: capturar

 cerva,-ae(f) cerva

dea,-ae(f) deusa.

delecto,-as,-are: gustar

Diana,-ae(f)Diana (Artemisa en grego)

fabula, ae(f): fabula, conto

fera,-ae(f) fera

galea,-ae(f) casco

gloria,-ae(f): gloria

habeo-es-ere_ ter

hasta,-ae(f) lanza

laudo,-as,-are: louvar, gabar

luna.-ae(f) lúa

magnus-a-um: grande

memoro, -as,-are: lembrar

Minerva,-ae (f): Minerva ( Atenea en grego)

Neco,-as,-are: matar

non solum...sed etiam: non só... senón tamén

orno, -as,-are: adornar

poeta,-ae(m) poeta

porto, -as.-are: portar, levar.

prudentia, -ae (f) prudencia

puella,-ae(f): nena/ Moza.

Pugna-ae(f): loita, batalla

rosa,-ae(f): rosa

sacer,-cra,-crum: sagrado

saepe: adv. con frecuencia

sagitta,-ae (f) frecha , seta.

sapientia, -ae (f) sabedoría

silva,-ae(f) fraga, bosque

statua,-ae(f) estatua

Vulnero –as,-are: ferir, vulnerar

QUE SON OS CASOS E AS DECLINACIÓNS?

Imos dar un pequeno paso, que aínda que nos parecerá cativo, ten unh gran importancia á hora de poder traballar co latín. Trátase de coñecer o que son os casos e as declinacións:

- HABEMUS CASOS!!

- OS NOMES DOS CASOS

TITORIAL PARA APRENDER LATÍN (2)

Imos coa segunda parte desta introdución ao latín:

                                          
 
EXERCITIA II

FEMININUM SCRIBERE:

Claudius:_____________ Puer:__________
Altus:_________               Romanus:__________
Pater:____________          Bonus:__________
Amicus:__________          Niger:_________
Pulcher:__________          Magnus:_________


PLURALIA SCRIBERE:

Insula:___________         Magna:__________
Sum:____________         Altus:__________
Puer:___________           Romanus:________
Graeca:_________           Graecus:_________
Oppidum:_________       Templum:__________
Fluvius:___________      Provincia:__________
Niger:____________       Pulchra:__________
Est:____________           Estis: ____________
Ego:__________             Tu:___________
Ille:___________            Illa:__________
Magister:__________     Puella:__________
Discipulus:_________   

NOMINATIVUS,  o caso dos Suxeitos e Atributos:

Insula ________ est (pequena).
Claudius ____  _______ est (meu irmán).
Tu ____________ es. (meu mestre).
Nos ________   _________ sumus (bos e boas alumnos).
Claudia Antoniusque _______ _________ sunt. (meus amigos).
Ego ________ et__________ sum.

TITORIAL PARA APRENDER LATÍN (1)

Imos ver e repasar conceptos que xa vimos nas anteriores a través dun titorial para aprender latín:

Rematamos a aula de hoxe cunha serie de exercicios para poñer en práctica os nosos primeiros coñecemenos e intuicións :

EXERCITIA I