xoves, 15 de decembro de 2016

NATUM VIDETE!

Fixádevos na letra deste texto tan coñecido que está en latín:

1- Adeste fideles! é un vello vilancico no que podemos observar como funciona o imperativo en latín. Identificade as formas verbais de imperativo no texto:




Adeste fideles
Adeste fideles laeti triumphantes
Venite, venite in Bethlehem
Natum videte, Regem angelorum
Venite adoremus, venite adoremus
Venite adoremus Dominum.

Cantet nunc io Chorus angelorum,
Cantet nunc aula caelestium
Gloria, gloria in excelsis Deo
Venite adoremus, venite adoremus
Venite adoremus Dominum.

Aeterni Parentis splendorem aeternum,
Velatum sub carne videbimus:
Deum Infantem, pannis involutum
Venite adoremus, venite adoremus
Venite adoremus Dominum.

Ergo qui natus die hodierna
Jesu, tibi sit gloria
Patris aeterni Verbum caro factum
Venite adoremus, venite adoremus
Venite adoremus Dominum.

Deum de Deo, Lumen de Lumine,
Gestant puellae viscera,
Deum verum, Genitum non factum.
Venite adoremus, venite adoremus
Venite adoremus Dominum.

En grege relicto, humiles ad cunas,
Vocati pastores adproperant:
Et nos ovanti gradu festinemus.
Venite adoremus, venite adoremus
Venite adoremus Dominum.

Stella duce magi, Christum adorantes,
Aurum, tus, et myrrham dant munera.
Iesu infanti Corda praebeamus;
Venite adoremus, venite adoremus
Venite adoremus Dominum.

Pro nobis egenum, et foeno cubantem,
Piis foveamus amplexibus:
Sic nos amantem quis non redamaret?
Venite adoremus, venite adoremus
Venite adoremus Dominum.

Probemos agora nós mesmos a cantalo:


















Probemos a traducilo ao galego. 

2- Como celebraban os romanos o Solsticio de inverno? Podes sabelo procurando información sobre as Saturnalia e a celebración do Sol Invictus.




xoves, 1 de decembro de 2016

ADIECTIVUS (I)

ADIECTIVUS
 Os adxectivos concordan en xénero e número  cos substantivos que acompañan, igual que en galego ou castelán, pero en latín tamén concordan en caso.

      puer altus,        puella alta,         templum  altum
     Masculino        Feminino                    Neutro
      Singular           Singular                     Singular
     Nominativo      Nominativo               Nominativo.

Observa os seguintes cadros para ver como se declinan estes dous adxectivos que sirven como modelos:
 - BONUS, -A, -UM: bo/a/bon

- PULCHER, -A, -UM: fermoso/a.


QUAESTIONES:

1- Analiza estas palabras e une as que teñan o mesmo caso:
ADXECTIVOS         SUBSTANTIVOS
altam                  amicos  
pulchro               domum (nome feminino en acusativo da 2ª declinación)
magnorum          puellas
bonis                  mater (nome feminino en nominativo da 3ª)
proba                  campo
parvi                   pueri
fessos                 servorum
laetas                  epistulis
doctus                 historiae
antiquae              magister

2- Completa coas desinencias precisas e logo traduce:
- Domina roman_  servam bon__ amabat.
- Rosae alb__ in horto pulchr_   erant.
- Agricola mal__  columbam alb__ vulnerabat.
- Aquila nigr__   agnum alb___ videbat.
- Puellae laet___ chartas long__  poetis magn__ scribunt.
- Magister doct__  discilupos parv__  laudat.
- Magistri bon__   fabulam  magn___  discipulis impigr__ narrabant.
- Nautae roman__  in terram nov___   veniunt.
- Vita domini et dominae laet___ est, sed vita servorum saev__  est.
- Lupi magn__ agnos innoxi__  devorabant.

3- IN LINGUAM LATINAM:
- A  moza é fermosa e as pombas eran negras.
- Os labregos aman a terra e viven unha vida alegre.
- O poeta alababa a vida rústica.
- As mestras boas non alababan á nena preguiceira (piger,gra, grum)
- Os alumnos malos non escribían as grandes fábulas.
- O poeta escribe unha carta longa á filla de Quinto.
- Despois de terribles tormentas os mariñeiros cansos chegaban a unha terra nova.
- A filla pequena e o fillo grande de Paulo dormen.

VOCABULA: 
agnus-i  (m): año
agricola,-ae(m): labrego
albus,-a,-um: branco.
altus,-a,-um: alto.
alumnus,-i (m): alumno.
amicus, -i (m):
amo,-as,-are: amar.
aquila,-ae (f): aguia.
bonus,-a, -um:
campus,-i(m): campo.
charta,-ae (f): carta.
columba, -ae (f): pomba.
devoro,-as,-are: devorar.
discipulus,- i (m): alumno.
doctus,-a,-um: listo
domina,-ae(f): señora
dominus,-i (m): señor
domus,-i (f): casa
dormio,-is,-ire: durmir.
epistola,-ae (f): carta.
fabula,-ae(f): fábula, conto.
fessus,-a,-um: canso.
filia,-ae(f): filla
filius,-ii(m): fillo
historia,-ae(f): historia.
hortus,-i (m):  xardín.
impiger, -gra,-grum: aplicado, activo. dilixente.
innoxius,-a,-um: inofensivo, débil.
laudo,-as,-are: louvar, alabar.
laetus-a-um: alegre,ledo.
longus,-a,-um: longo.
lupus, -i(m): lobo.
magister,-tri (m): mestre.
magistra,-ae (f): mestra.
magnus,-a,-um: grande.
mater, -tris (f): nai.
malus,-a,-um: malo.
narro,-as,-are: narrar.
nauta,-ae(m): mariñeiro.
niger, -gra,-grum: negro.
novus,-a,-um: novo.
parvus,-a,-um; pequeno
Paulus,-i(m): Paulo.
piger, -gra,-grum: preguiceiro.
poeta,-ae(m): poeta
post: adv. despois de
probus,-a,-um: excelente, honrado
procella,-ae(f): tormenta, trebón.
pulcher,-chra,-chrum: fermoso.
puer,-i(m): mozo, neno.
Quintus, -i (m): Quinto.
rosa,-ae (f): rosa.
romanus,-a,-um: romano.
rusticus, -a, -um: rural, rústico.
saevus,-a,-um: cruel, terrible.
serva,-ae (f): escrava.
servus, -i (m): escravo.
scribo, -is,-ere: escribir
terra,-ae(f): terra.
venio,-is-ire: chegar.
video, -es, -ere: ver.
vita,-ae (f): vida.
vulnero, -as,-are: ferir.