ALTERI CANTICI NATALIS

 Na antigüidade  había dous lugares para comunicarse coas divinidades:

O primeiro era o fanum, un lugar sen construcción, un espazo natural máxico onde se manifesta a divindade (árbore, fonte ou rocha) . Logo debemos interpretar por exemplo que mellor que culto ás árbores sería culto nas árbores! Entedemos que alí onde se manifestaban os deuses, deixábanse as ofrendas para lograr un voto ou petición a cambio.

O segundo lugar foi o templum, que era  xa unha edificación feita polos humanos para un deus; por iso moitos templos teñen árbores, fontes ou rochas sagradas máis antigas que o edificio e asociadas a ese novo espazo acondicionado para o culto.

 A ÁRBORE DE NADAL  unha árbore perenne (de per annum) cargada de símbolos. Nesa árbore colgábanse as candeas que simbolizaban a volta do sol invictus, pero tamén a esperanza no renacer fértil do ano, os froitos, viandas, neste caso simbolizados nos agasallos e outros adornos que colocamos.  Con este costume levamos o fanum ou o templum ás nosas casas. 

O abies, O abies

In alto regnas monte

O, abies, O, abies!

In alto  monte regnas!

 

Non desunt tibi fólia

hieme frigidíssima!

O, abies, O, abies!

in alto monte regnas.

O, abies, O, abies !

Natalem nuntias Diem

O, abies, O, abies!

in alto regnas monte

 

Est máxima laetitia

Cum luces, arbor spléndida

O, abies, O, abies !

Natálem nuntias Diem.

Puer natus in Bethlehem. Alleluia

unde gaudet Hierusalem. Alleluia, alleluia

In cordis iubilo Christum natum adoremus

cum novo cantico.

Assumpsit carnem Filius. Alleluia

Dei Patris Altissimus. Alleluia, alleluia

In cordis iubilo Christum natum adoremus

cum novo cantico.

In hoc natali gaudio. Alleluia

benedicamus Domino. Alleluia, alleluia

In cordis iubilo Christum natum adoremus

cum novo cantico.

Laudetur Sancta Trinitas. Alleluia

Deo dicamus gratias. Alleluia, alleluia

In cordis iubilo Christum natum adoremus

cum novo cantico.

NATALIS ET SOLSTITIUM... SOL INVICTUS, VENITE ADOREMUS

 Imos entrar no Solsticio Sol stitium ( de sol e o verbo sto: "estar quedo, deterse": Sol estático, detido) que tivo de vello varias interpretacións de corte mitolóxico-relixiosas.

A festa dos Romanos estaba dedicada ao SOL INVICTUS que logo sería asumida e modificada pola do nacemento de Cristo, NATALIS,  o NADAL, cando o Cristianismo foi relixión oficial, aínda así o Calendario medieval cargado de vellos elementos motolóxico-relixiosos doutras culturas indoeuropeas fará pervivir curiosos ritos que chegaron aos nosos días de distintas formas. 

 Reparemos logo na transcendencia desta data especialmente para esta parte Europea e Mediterránea do conxunto do planeta do ciclo das Trece Lúas...

Nós o primeiro de todo imos cantar un coñecido vilancico en latín: VENITE ADOREMUS 

PROBA DA 1ª AVALIACIóN

 INTRA MUROS Habemus casus:

Dos casos ás declinacións

Que son as declinacións?

1ª declinación: rosa -ae

2ª declinación: dominus,-i/ puer, -i/ templum,-i

Adiectivus: bonus,-a,-um / pulcher, -chra, -chrum

Coniugationes: 

Verbos regulares: praesens e imperfectus

futurus

Verbo SUM

LABORES: Repaso de textos traballados:

- MINERVA ET DIANA

- COLUMBA ET FORMICA

- AENEAS

- FAMILIA ROMANA

CULTURA: Temas de estudo.

MULIERES ET AENEAS (ver cadro adxunto)

AENEAS ET VIRGILIUS

DEFUCTI: Tradución de Estelas

DENUNCIA Á VIOLENCIA DE XÉNERO DO PASADO

 Hoxe 25 N.  Propuxémonos obrar de feito contra a violencia de xénero do pasado procurando unha investigación para localizar  e denunciar casos de violencia contra ás mulleres na Antiga Roma.  Unha investigación que van levar a cabo cada un dos alumnos/as de Latín como traballo desta 1ª avalición.

O punto de partida situámolo n os mitos da fundación e do primeiro período da historia de Roma: A Monarquía. Dado que xa coñecíamos e estudamos o curso pasado un tema que chamamos AS MULLERES DE ENEAS  reparando especialmente no caso de Lucrecia, a muller que rematou coa Monarquia en Roma. 

A SEGUNDA DECLINACIÓN

Agora que xa coñecemos a Primeira e a Segunda declinacións podemos abordar tamén a declinación dos adxectivos tipo BONUS/ BONA/ BONUM. 

ADIECTIVUS (I) 

UBI FUTURUS EST?

 A ver se sabedes onde están os futuros na seguinte tradución sobre AENEAS 

FUTURUS

Fíxate como se conxuga o futuro:

 

QUAESTIONES:

I- Conxuga o futuro dos seguintes verbos: 

- Ambulo, -as, - are: Andar.

- Habeo, -es,-ere: Ter.

- Mitto, -is, -ere; enviar

- Venio, -is, -ire: Chegar

II- Visualiza os seguintes vídeos

FUTURUS VERBI  "ESSE"

FUTURUS VERBORUM

UN AUTOR (auctor) E A SÚA OBRA (opus): VIRGILIUS ET AENEAS

 VIRGILIUS 

Algúns versos famosos da súa obra:

 

                                   Tantaene animis caelestibus irae?

                               Había tanta cólera nos seres celestes?

                        ibant obscuri sola sub nocte per umbram  

                        Ían escuros baixo a solitaria noite a través das sombras...

          Est mollis flamma medullas interea, et tacitum vivit sub pectore vulnus.

         Unha lapa devora as súas moles entrañas e habita baixo o seu corazón unha ferida calada.

 

AENEAS 

 TRES QUAESTIONES:

I. Por que A Eneida é unha obra de encargo? Virxilio, o seu autor,  quixo emular a Homero como o fixo?

II.  Cando foi escrita A Eneida? É un milagre que se conserve este libro da Eneida? 

III. Resume o argumento da Eneida despois de visualizar o segundo vídeo.

COLUMBA ET FORMICA

 Iuxta aquae ripam columba pennas albas levabat et in aqua formicam parvam videbat. Formica multis cum lacrimis columbam orabat.

Columba, mota misericordia, herbas secat et formicae dat. Statim formica enatabat et columbae multas gratias dabat.

Agricola columbam videbat et sine mora sagittas parat, sed formica videt agricolam et mordet. Agricolae sagitta in terram cadebat et columba alba in auras volabat.



 Iuxta: a carón
agricola,-ae: labrego
aqua, -ae: río, auga.
aura,-ae: aire
cado,-is, er: caer.
columba, ae: pomba
do, das, dare: dar
enato-as-are: nadar
formica,-ae: formiga
lacrima-ae. bágoa.
levo,-as-are: elevar
oro,-as-are: pedir, rogar
mordeo,es-ere: morder
mota ( participio do verbo conmover)
ripa,-ae: ribeira
seco,-as-are: cortar
paro,-as-are: preparar
penna,-ae: pluma, ás
misericordia,-ae: compaixón.
mora, ae: demora, retraso
sagitta- ae: frecha
statim: de inmediato
video, es-ere. ver
volo,-as-are: voar.

DEFUNCTI

 

Sempre que se achegan estas datas de Defuntos lembro cousas como que aos nenos da Illa de Arousa lles resulta tan familiar pedir unha "esmoliña para os defuntiños que van alá" ou que existira de vello un costume funerario romano no que os mortos tenten dialogar eternemente cos vivos:

VIATOR, VIATOR:

QUOD TU ES, EGO FUI;
QUOD NUNC SUM, ET TU ERIS."

Para traducir esta estela: Debes usar distintos tempos do verbo SUM

nunc: adv agora

quod: (pronome relativo neutro) o que 

viator,- oris: camiñante.

Este costume chegou á Gallaecia porque nunha das estelas funerarias que consevamos no Museo Provincial de Lugo ataopamos esta inscrición:

UT, QUI LEGIS, DICAS:  "SIT TIBI TERRA LEVIS"

Para traducir esta estela:

dico,-is.-ere, dixi, dictum: dicir ( segunda persoa presente de subxuntivo) 

lego, is, -ere, legi, lectum: ler (segunda persoa do presente indicativo)

levis, -e: adxec. leve, lixeiro

sit:  verbo sum terceira persoa singular do presente de suxuntivo .

terra, ae: terra

tibi: pronome persoal tu en dativo (para ti) 

ut: conx. para

Por último e para rematar por hoxe traio unha estela falante cargada de humor, a ver se sodes capaces de traducila:

POSITUS EST HIC LEBURNA MAGISTER MIMARIORUM, QUI VIXIT ANNOS PLUS MINUS CENTUM. 

- ALIQUOTIES MORTUUS SUM, SED SIC NUMQUAM! OPTO VOS AD SUPEROS BENE VALERE.

Nomes Propios:

Leburna (Nome dun home porque di a contuanuación que é magister mimariorum, é dicir: mestre de mimos ou actores).

Superi,-orum: subs. plural Deuses (seres Superiores).

VOCABULARIO

ad: prep. a 

aliquotiens: adv. ás veces

annus- i: ano

bene: adv: ben

centum : num.  cen

hic: adv. aquí.

minus:adv.  menos

mortuus, - a, -um (participio do verbo morior: morir) morto. 

numquam: adv. nunca.

opto, -as, -are, -avi, -atum: desexar, pedir

plus: adv. máis.

pono,-is, -ere, posui, positum: Sepultar (acción de colocar ou depositar un cadáver)

sic: adv. así, deste modo.

valeo, -es. -ere, valui.-itum- ser útil, servir, pero aquí seguramente como na fórmula de saúdo acompañada do adverbio bene: estar ou ir ben, tamén estar alegre ou contento.

vivo, -is, -ere, vixi, victum: vivir

vos: pronome pers: vos

QUAESTIONES:

I- CONVERTERE IN LINGUAM GALLAECIAM  STELAS 

II- AUDETE SAPERE (para saber máis atrevédeos a lembrar o que víramos na Aula Clásica do curso pasado)

DECLINATOR

Imos comezar a traballar con esta ferramenta que nos axudará a traducir máis e mellor. 

EXERCITIA

Repaso da materia dada 1º avance do curso

 Para  preparar a proba do 1º avance do curso imos repasar a seguinte materia dada:

- AB INITIO:

      NUMERI ET LITTERAE

- INTRA MUROS:

       CASUS ET DECLINATIONES 

                   - Conceptos de caso e de declinación.

                    -  Cadro: Nome dos casos, funcións e tradución. 

                     - Cadro dos xenitivos das 5 declinacións

                     - Cadro das desinencias da 1ª declinación. 

       CONIUGATIONES: VERBA (I) 

              Ollo repasar:  A) Cadro das desinecias verbais

                                     B) As distintas conxugacións latinas.

                                     C) Os tempos de PRAESENS ET IMPERFECTUS

  - EXERCITIA

            A orde das palabras en latín: SUXEITO, COMPLEMENTOS e VERBO. 

            As concordancias de xénero e número ( lembrade que existen palabras neutras en latín).

           Traballamos oracións copulativas ou atributivas (co verbo SUM) Gallaecia nostra terra est 

           Suxeitos e atributos en nominativo. 

           Oracións con nominativos e palabras en xenitivo da 1ª e da 2ª declinacións. Familia romana II 

- CULTURA 

            ITALIA ANTIGA, MATER LINGUAE LATINAE

            QUAE MATER LINGUAE LATINAE EST?

            FACTA ET VITA (I): O nacemento en Roma. Os nomes das persoas

FAMILIA ROMANA (II)

 FAMILIA ROMANA (II)

CONIUGATIONES LINGUAE LATINAE

Imos aprender  tres cousas nesta entrada: 

As conxugacións do verbos regulares en latín.

As desinencias verbais que usa o latín máis hanitualmente.

E dous dos tempos de Indicativo máis usados: O Presente e o Pretérito Imperfecto que son ben parecidos aos que usamos en galego como comprobarás.  

Entra no seguinte enlace onde tamén hai actividades para comprobar que asimilaches o explicado.

VERBA (I)

EXERCITIA (II): CASUS NOMINATIVVS ET GENITIVUS

 

COMPLETE et DEIN TRADUCITE!
 

 Illa _______filia  erat (Petri, romanus, puer,)

 Arbores ______ floridae erant. (romanus,vir, horti)

 Viri _____ laeti sunt. (romanae, Romae, templum)

Poeta  filiam _________ amabat.  (puella, templorum, Claudii)

 

MUTATE VERBA SINGULARIA PLURALIA

casus nominativus:

F.:  PUELLA __________  DOMINA ___________

 

M.: FLUVIUS__________ PUER_________ VIR_______  MAGISTER____________

 

N.: TEMPLUM __________

 

MUTATE VERBA  PLURALIA SINGULARIA

casus genitivus:

F.: PUELLARUM ____________

 

M.: PUERORUM _____________ VIRORUM ____________

 

N.: TEMPLORUM _____________

TRADUCITE:

In horto villae multi pueri et  multae puellae sunt.

  CC         CN                SUX                          Vbo.

 

In villa Claudii servi et servae cum dominis habitant.

  CC        CN        SUX                CC               Vbo.

 

Claudia  parva filia Aemiliae est. Claudia cum Lucio in horto ludit.

  SUX     ATRIB       CN       Vbo   SUX      CC            CC       Vbo.

 

Liberi Aemiliae et Claudii in via cum amicis ludunt.

SUX           CN                    CC        CC          Vbo.

VERTERE IN LINGUAM LATINAM

O mozo romano de Xulia

A amiga galega de Antón e Claudia.

Marco é o fillo fermoso de Laura e Pedro.

Os inimigos de Roma eran moitos.

Os mozos da terra galega.

As amigas das rosas brancas.

O pai de Marco e as fillas de Claudia.

As fillas de Xulio e Emilia son altas.

Os fillos de Roma son amigos dos gregos.

Os deuses dos templos romanos.

Os templos dos deuses gregos.

QUID EST "FACTA ET VITA"?

Hoxe presentamos outra das seccións do noso blog: 

FACTA ET VITA

 

CASUS ET DECLINATIONES

 Imos asentar o concepto de caso e descubrir o de declinación a través dos seguintes vídeos e, sobre todo, o enlace que presentamos a seguir:

DOS CASOS ÁS DECLINACIÓNS

INTRA MUROS

 Xa é hora de entrar dentro dos muros da Gramática Latina para poder asaltar esta fortaleza.

HABEMUS CASUS!

Bótalle un ollo a estes dous vídeos e mañá falaremos deles na clase. 

KALENDAS OCTOBRIS

 

Unicus modus ad exercitium libertatis ambulandum est in libertate ambulare.

(Clara Campoamor)

                           Sufragium mulieris victoria omnibus est.

ITALIA, MATER TERRA LINGUAE LATINAE.

 

Falaremos a seguir da terra onde nace e medra inicialmente o latín. Estudaremos a situación lingüística que se daba no momento no que nace o latín e para complementar isto abordaremos tamén a xeografía desta península tan peculiar.  

ITALIA  ANTIQUA

ITALIA

QUAE MATER LINGUAE LATINAE EST? (II)

 

Non existe ningunha dúbida sobre a paternidade da lingua latina, pero si que hai máis incertidume sobre  o lugar de orixe  da lingua nai do latín.  Onde podemos dicir que se sitúa o núcleo orixinario da lingua indoeuropea?  Sobre estas cuestións imos falar de seguido. Comecemos por abordar a proposta máis tradicional antes de seguir tirando do fío.

A HIPÓTESE MÁIS TRADICIONAL SOBRE O NACEMENTO DO LATÍN

IMPERIUM ET LINGUA

 

IMPERIUM ET LINGUA

VERBA VOLANT...

VERBA VOLANT I

EXERCITIA I

NUMERI ET LITTERAE

 

NUMERI

 Os dedos da man, como moitos de nós fixemos de pequenos, serviron aos romanos para estilizalos e dar lugar aos famosos números I, II, III e tamén IIII que normalmente escribían así e non tanto IV.

A man aberta (catro dedos unidos e o pulgar separado) disque dá lugar ao cinco: V. 

Os números restantes proceden de letras do alfabeto grego que os romanos non usaban. O número 10= X procede da letra grega "khi" son que non había en latín. 

A letra grega Ψ"psi" foise volvendo angulosa e perdeu o trazo esquerdo ata aparecer como L= 50.

O Θ"theta" grego foise abrindo e perdendo o guión central ata seren C = 100.

O D = 500 deriva da metade da letra Φ"phi" que se foi abrindo ata chegar a seren un M = 1000.

Regras

Os números romanos:

-          Lense de esquerda a dereita e de maior a menor.  MDXIII. = 1513

-          Un símbolo seguido doutro de igual valor: suma.   MM = 2000

-          Un símbolo de valor menor á esquerda doutro: resta.  CM= 900

-          Os símbolos V. L, D sempre suman. Nunca poden estar á esquerda dun de maior valor para restarse.

-          Os símbolos I, X, C , M poden repetirse ata 3 veces (sempre suman e o IIII tamén pode aparecer) Só se pode restar unha vez.

-          Os símbolos V, L, G non pode repetirse.

-          Só se pode restar:

·         I pódese restar a V e X

·         X pódese restar a L e C

·         C pódese restar a D e M

O Xénero dos números

Non todos os números teñen un xénero definido, pero os tres primeiros si. Unus,-a,-um.  claro está, é sempre singular. E dous e tres, etc... son plurais.

Unus, una, unum   /   masculino unus lupus,  feminino: una insula,  neutro: unum oppidum

Duo lupi, duae insulae, duo oppida

Tres lupi aut insulae, tria oppida

A partir do catro só presenta os numerais unha única forma_ 

Quattuor, quinque, sex, septem, octo, novem, decem,

 undecim, duodecim, tredecim, quattuordecim, quindecim, sedecim, septendecem

OLLO!  Fíxate a diferenza co noso idioma no    18 – duodeviginti e  19 – undeviginti

Decenas, centos e miles: 

20 – viginti

30 – triginta

40 – quadraginta

50 – quinquaginta

60 – sexaginta

70 – septuaginta

80 – octoginta

90 – nonaginta

100 – centum

1 000 – mille

De numeri et litterae...

Quinque lupuli sunt lupae,

quinque lupuli tras motum scopae!

Quinque sunt, quinque habebat,

magis parvulo mamulam tenebat!

 

Quinque lupuli sunt lupae,

quinque lupuli tras motum scopae!

quinque sunt, quinque amabat,

nigros et albos omnes curabat!

LITTERAE

Imos coñecer agora as letras do alfabeto latino. O alfabeto latino xa sabedes que deriva do grego a través do etrusco. Cales eran logo esas litterae como se len? 

Imos ver pois algunhas regras importantes de pronunciación do latín clásico.

Para rematar leamos o seguinte texto:

 

VIVAMVS, MEA LESBIA, ATQVE AMEMVS

RUMORESQVE SENVM SEVERIORVM

OMNES VNIVS AESTIMEMVS ASSIS.

SOLES OCCIDERE ET REDIRE POSSVNT

NOBIS, CVM SEMEL OCCIDIT BREVIS LVX,

NOX EST PERPETUA UNA DORMIENDA.

DA MI BASIA MILLE, DEINDE CENTVM,

DEINDE MILLE ALTERA, DEIN SECVNDA CENTVM,

DEINDE VSQVE ALTERA MILLE, DEINDE CENTVM.

DEIN, CVM MILIA MULTA FECERIMVS,

CONTVRBABIMVS ILLA, NE SCIAMVS

AUT NEQVIS MALVS INVIDERE POSSIT

CVM TANTVM SCIAT ESSE BASIORUM.

                                                             Podedes comprobar como se lería aquí 

ITER IDENTITATIS

 

Comeza o curso de Latín baixo o lema: ITER IDENTITATIS, que significa  "o camiño da identidade".

Partindo do noso adentrarémonos decididos a abrir novos camiños que nos permitan indagar que herdamos dos romanos, sendo como somos habitantes dunha das Finis Terrae da grande Europa. Veremos a que conclusións chegamos andando polo camiño da lingua e da cultura que trouxeron e asentaron aquí os fillos da loba hai 2000 anos. 

    

GALLAECIA NOSTRA TERRA EST.

III CONCURSO DE TEATRO CLÁSICO

O noso curso de Latín de 4º da ESO  compite cunha traxedia a partir da Eneida de Virxilio e do texto das Heroidas de Ovidio de Dido a Eneas, esta versión titulámola ARDE DIDO!

Actúan na traxedia ARDE DIDO:

DIDO: Raquel Catalán Rodríguez 

ANA: Laura Comesaña Calvar

 Tamén representará ANFITRIÓN a partir dos textos de Plauto. Actúan na nosa versión da Comedia de Anfitrión:

SOSIAS: Xana García Rodríguez

MERCURIO (A OUTRA SOSIAS): Laura Comesaña Calvar

XÚPITER: Giovanni Berculli Piñeiro (en calidade de actor invitado de 3º ESO A)

ALCMENA: Raquel Catalán Rodríguez

ANFITRIÓN: Pablo Pereira Barcia

DEUSA DO NACEMENTO 2 e  CUÑADA: Celina García Pidre

DEUSA DO NACEMENTO 1: Sarai Navarro Fernández

Raquel Catalán Premio á mellor actriz de Comedia Clásica 2021

CUARTA E QUINTA DECLINACIÓN E NOVOS TEXTOS PARA TRADUCIR

CUARTA E QUINTA DECLINACIÓNS 

CORPUS HUMANUM

PUERORUM ROMANORUM VITA

QUID FACIUNT HOMES ET MULIERES?

Para traducir:

 OFFICIA (I)

Tras os pasos de Ovidio: Ver erat aeternum...

VER ERAT AETERNUM…. 

Saturnus in Olympo per multos annos regnavit, sed Iuppiter, filius suus, contra patrem bellum movit.

 

Iuppiter post maximam pugnam patrem vicit et ex caelis Saturnum expulit.

 

Primus Saturnus in Italiam venit, genus altis mon­tibus dispersum composuit et Latinos agrorum cultum docuit.

 

Ex illo tempore sub rege Saturno illa aetas aurea fuit.

 

Poeta Ovidius sic celebrat: homines sine lege, sponte sua, vitam agebant; timor non illis erat et sine vindice bonum rectumque faciebant;

 

nondum fossae oppida cingebant, nec tuba milites ad pugnam congre­gabat, nec matres bella et gladios cruentos horrebant.

 

Tellus, illa sola, optimos fructus hominibus ferebat; non boves, non tauri terram arabant.

 

Ver erat aeter­num et placidi Zephiri flores arboresque auris tepidis mulcebant; flumina iam lactis, iam nectaris currebant et mella flava de ilice dura stillabant.

 

VER ET HIEMS

 

Xa estamos no mes de abril 

Que debemos saber deste mes? APRILIS 

A partir de Ovidio textos relacionados con este momento: 

VER ERAT AETERNUM

Saturnus in Olympo per multos annos regnavit, sed Iuppiter, filius suus, contra patrem bellum movit.

Iuppiter post maximam pugnam patrem vicit et ex caelis Saturnum expulit.

Primus Saturnus in Italiam venit, genus altis mon­tibus dispersum composuit et Latinos agrorum cultum docuit.

Ex illo tempore sub rege Saturno illa aetas aurea fuit.

Poeta Ovidius sic celebrat: homines sine lege, sponte sua, vitam agebant; timor non illis erat et sine vindice bonum rectumque faciebant; nondum fossae oppida cingebant, nec tuba milites ad pugnam congre­gabat, nec matres bella et gladios cruentos horrebant.

Tellus, illa sola, optimos fructus hominibus ferebat; non boves, non tauri terram arabant.

Ver erat aeter­num et placidi Zephiri flores arboresque auris tepidis mulcebant; flumina iam lactis, iam nectaris currebant et mella flava de ilice dura stillabant.

VER ET HIEMS

 

TERTIA DECLINATIO

Imos comezar coa TERCEIRA DECLINACIÓN que é a máis complexa por reunir por un lado os temas en consonante aos que sumamos os temas en -i

TERTIA DECLINATIO (I): Temas en Consonante

TERTIA DECLINATIO (II): Temas en -i.

TERTIA DECLINATIO (III): Temas irregulares

ADXECTIVOS EN LATÍN DA TERCEIRA

IMOS VER O FUTURO

O FUTURO é un tempo verbal ben curioso

Cando pronuncio a palabra FUTURO

a primeira sílaba pertence xa ao pasado.

Cando pronuncio  a palabra Silencio, destrúoa.

 Cando pronuncio a palabra Nada,

creo algo que non colle en ningunha non -existencia.

O futuro comeza hoxe: 

Día do Teatro

 Despois de ver algo da traxedia de tema clásico sobre Xulio César da entrada anterior toca unha entrada dedicada á comedia:

OS IDUS DE MARZO

 

MARTIUS, O PRIMEIRO MES DO ANO

QUE É ISO DOS IDUS DE MARZO?

Repasar gramática para a 2ª Avaliación

 

DECLINATIONES:

1ª declinación

2ª declinación 

Declinar adxectivos (I)

VERBO

Coniugationes:

TEMA DE PRESENTE  (PRESENTE E IMPERFECTO)

TEMA DE PERFECTO ET IMPERATIVUS

QUAESTIONES: AB URBE CONDITA ET MULIERES

 

AS MULLERES E ENEAS

1-      Con quen tivo ao seu fillo mortal Afrodita? Como se chamaban o pai e o fillo desta relación de Venus?

2-      Na caída de Troia que pasou con Creúsa?

3-      Quen era Dido e que relación ten con Eneas ?

4-      Cando Eneas chega a Italia, con que muller se encontra e que problemas ten que resolver ?

5-      Quen  fundou e que foi Alba Longa?

6-      Por que Eneas no seu camiño dense Troia  a Italia  se encontra con tantas mulleres?  Por que lle pasa a cada unha algo (unha desaparecida a causa da sogra,  outra suicidase por amor ...) Cal é o  motivo? Que hai de estraño detrás de todo isto relacionado coa condición feminina?

REA SILVIA

1. Quen era Rea Silvia?

2. Por que Amulio quería matar a Rea Silvia?

3. Que é unha vestal?

4. Que fixo Marte con Rea Silvia?

5. Que pasou con Rea Silvia ao final?

6. Elixe a unha muller famosa da actualidade que se pareza a Rea Silvia, no sentido de que a pesar de que llo quitaron todo, ela conseguiu seguir adiante.

LUPERCA OU LUPA CAPITOLINA

1-      Como se chama a Loba que segundo a mitoloxía romana amamantou a Rómulo e Remo?

2-      Por que hai dúbida de que Lupa fose unha loba ou unha prostituta?

3-      Significado da palabra Roma segundo a orixe indoeuropea.

4-      Con quen fundou Rómulo o colexio “Frates Arvales”?

5-      Nome do pastor que salvou aos xemelgos.

6-      Dentro desta historia non che parece curioso que haxa dúas versións de historias “mulleres” pero cun mesmo fin? (o crecemento dos xemelgos).

O O RAPTO DAS SABINAS

1-      Quen era Numitor?

2-      Por que morreu Remo?

3-      Por que decidiron raptar as sabinas?

4-      Que fixeron as mulleres para acabar coa guerra?

5-      Todos coñecemos a Rómulo, pero non o nome da súa muller sabina. Deberia ter a misma importancia? Por que?

 ROMA: SETE CUMIOS  E SETE REIS

1. Porque hai unha rocha co nome de Tarpeia? E por que se recoñece a Tarpeia como un elemento de traizón?

2. Quen gañou a batalla dos Curiacios e Horacios? E como gañou?

3. Cal foi o cumio sobre o que se fundou Roma?

4. Cres que é casualidade que haxa sete reis, sete cumios e sete xeracións de reis albanos? Por que é así?

5. Nomea os nomes e a súa orixe das tribos da Antiga Roma.

LUCRECIA A MULLER QUE REMATOU COA MONARQUÍA ROMANA

1- Quen eran os Etruscos? 

2- Que relación tiñan os Latinos e os Sabinos cos etruscos?

3- Quen era Lucrecia?

4-  Por que se quitou a vida? Como e ante quen o fai?

5- Que provocou a morte de Lucrecia? Que logo entre os romanos e os etruscos? 

6- Que diferenza había entre Monarquía e República na antiga Roma? 

Vita mulieris

 Buscamos as diferenzas (e as semellanzas que haxa) entre a muller romana e a muller na actualidade a través destes vídeos sobre a muller romana en Carthago Nova: 

NARRATIONES: DAEDALUS ET ICARUS

 Seguramente lembres un mito famoso relacionado co labirinto de Creta e co seu construtor, Dédalo. Hoxe traemos sobre esta narración un texto en latín para traducir e practicar o perfecto dos verbos. Bo traballo!

DAEDALUS ET ICARUS
 

QUID PUERI ET PUELLAE FACIUNT?

Imos darlle unha voltiña, tras falar do nacemento, a unha segunda etapa da vida, a da infancia. Como era a vida dos nenos e das nenas en Roma, nunha cidade romana ou romanizada? Que facían?  Como pasaban o tempo? Para responder primeiro deberás traducir:

QUID PUERI ET PUELLAE FACIUNT?

Perfectum (INDICATIVUS)

 Imos ir ampliando os tempos verbais do latín que coñecemos. Hoxe traballaremos o Perfectum que esixe de nós dúas novidades: 

- Unha raíz distinta ao dos tempos de Presente.

- Unhas desinencias específicas só para este tempo do Perfectum do modo Indicativo. Podes velas no cadro adxunto.

 Finalmente repasaremos o asunto da raíz de Perfecto

que na enunciación dun verbo atopamos na 4ª forma:

exemplo:

amo, -as,-are, amav-i   (raíz de perfecto amav-)

dico, .is, -ere, dix-i    (raíz de perfecto dix-)