O ABIES , O ABIES !

 

Imos co ciclo do Solsticio de inverno: 

FANUM ET TEMPLUM ARBORE SACRA

AENEAS

 

Un texto para traducir sobre Eneas: 

AENEAS

VIRGILIUS ET AENEAS

 

Algo de literatura, un autor dos máis coñecidos dos escritores latinos de todos os tempos. Chamabase Virgilius. Logo que podemos saber de Virgilius?

Unha anécdota sobre o enterro dunha mosca

CONTIDOS PROBA 1ª avalición

 GRAMÁTICA

DECLINACIÓNS

VERBO

textos:

Familia romana

CULTURA LATINA

Do latín ás linguas que falamos

DEFUNCTI

O NACEMENTO E OS NOMES 

 números romanos.

alfabeto latino

Que teño que saber sobre o verbo en latín?

 Hoxe toca centrarnos nos verbos en latín : 

 Supoño que vedes que hai unha raíz e unhas desinencias. Este será o punto de partida.

Pero cantas conxugacións de verbos regulares ten o latín?

O segundo paso para diferenzar as 5 conxugacións é falar da súa enunciación:

1ª AMO, AMAS, AMARE

2ª MONEO, MONES,  MONERE

3ª PONO, PONIS, PONERE

4ª AUDIO, AUDIS, AUDIRE

MIXTA:  CAPIO, CAPIS, CAPERE

 Procura as diferenzas e tentar deducir unha raíz: 

Agora imos coa teoría: VERBA LINGUA LATINAE

DO LATÍN ÁS LINGUAS QUE FALAMOS

 Le o seguinte enlace para que logo na clase poidas responder:

DO LATÍN ÁS LINGUAS QUE FALAMOS

PRIMA ET SECUNDA DECLINATIONES

 1ª DECLINATIO

2ª DECLINATIO

DEFUNCTI

  Estamos no País dos Mortos como seguramente sabes que xa o dicían os romanos. Lembraremos a procedencia deste elemento da nosa identidade ben antigo e logo entraremos no Mes de Defuntos usando o  latín.

DEFUNCTI ( I )

DEFUNCTI ( II )

FACTA ET VITA

Hoxe volvemos inaugurar para este curso 23-24 outra sección deste blog 

FACTA  ET VITA

HABEMUS CASUS!

 

HABEMUS CASOS!

A sección de INTRA MUROS podería e, se cadra, debería chamarse GRAMMATICI CERTANT porque está pensada para pelexar coa gramática do latín, especialmente coa sintaxe.  Intra muros, de muros adentro será a sección do blog que contribuirá a explicar como funciona internamente o latín, é dicir, entendemos que toda lingua usa/constrúe unhas regras a modo de murallas das que se serve para funcionar e cohesionarse, manter o seu carácter e diferenciarse das outras. Para os que vimos doutra lingua estes muros poden parecer infranqueables, pero se nos colamos dentro, entendemos todo mellor.

 

O LATÍN LINGUA FLEXIVA. CONCEPTOS DE FLEXIÓN E CASO.

Como puidestes comprobar no vídeo anterior as terminacións dalgunhas palabras varían segundo o xénero, o número e a función que realizan na oración.

O latín, como filla do indoeuropeo, é unha lingua flexiva, usa a flexión, é dicir, os morfemas finais de palabras como os substantivos para indicar a función sintáctica.

Ás diferentes formas que presentan as palabras segundo a súa función chamámoslle casos.

 

 Iulius vir romanus est. Aemilia mater romana est.  Liberi sunt filii filiaeque. Iulius pater Iuliae est.

 Aemilia mater Marci et Quinti est. 

 

O CASO NOMINATIVO

Pois ben o latín usa o caso nominativo tanto para expresar a función de suxeito como de atributo.

Como ben sabes, os verbos nas oracións teñen moito que dicir, funcionan como motores das mesmas. Se te fixas nas oracións do vídeo, todas elas están formadas por verbos chamados atributivos ou copulativos como est, sunt (ser, estar, parecer...) que crean predicados nominais porque o seu complemento natural é o atributo.

 

Marcus puer romanus est.                   Aemilia et Delia et Syria feminae  sunt.

    SUX.      ATRIB.    Vbo.                        SUXEITO                 ATRIB.  Vbo.

 

O CASO XENITIVO

O latín, ademais do nominativo, ten máis casos para expresar distintas funcións sintácticas. O xenitivo serve para expresar a función de complemento do nome (CN).

 

Iulius pater Marci est.       Marcus  filius   Aemiliae et Iulii  est.

SUX. ATRIB  CN  Vbo.        SUX.  ATRIB.      CN.               Vbo.

 

 

Marcus et Quintus et Iulia  sunt    liberi    Iulii et Aemiliae.

                     SUX.              Vbo.  ATRIB.         CN.

 

 

QUAESTIONES: RESPONDE IN LINGUA LATINA

Quis Iulius est?

Quae Aemilia est?

Qui Marcus et Quintus sunt?

Estne puer Iulius?

Suntne viri Marcus et Quintus?

Estne Iulius puer?

Quis pater  Marci est?

Quae mater Marci est?

Quae mater Iuliae est?

Quae filia Iulii et Aemiliae est?

Qui filii Iulii et Aemiliae sunt?

Qui liberi Iulii et Aemiliae sunt?

EXERCITIA CASUS 

DOS CASOS ÁS DECLINACIÓNS

FAMILIA ROMANA

FAMILIA ROMANA I 

 FAMILIA ROMANA II

LEGERE, TRADUCERE ET COMMENTARI

 

 POST LEGERE,

 CONVERTERE IN LINGUAM GALLAICAM

  Incorpora o texto traducido ao galego a túa libreta de latín. 

LITTERAE ET NUMERI

 LITTERAE:

Imos coñecer a orixe do alfabeto latino que deriva do grego a través do etrusco e explicar logo como se len as distintas letras e algunhas regras importantes de pronunciación do latín clásico.

Finalmente, imos ver como evolucionou o alfabeto latino ata os nosos días:

NUMERI:

 Os dedos da man, como moitos de nós fixemos de pequenos, serviron aos romanos para estilizalos e dar lugar aos famosos números I, II, III e tamén IIII que normalmente escribían así e non tanto IV.

 

A man aberta (catro dedos unidos e o pulgar separado) disque dá lugar ao cinco: V. 

Os números restantes proceden de letras do alfabeto grego que os romanos non usaban. O número 10= X procede da letra grega "khi" son que non había en latín. 

A letra grega Ψ"psi" foise volvendo angulosa e perdeu o trazo esquerdo ata aparecer como L= 50.

O Θ"theta" grego foise abrindo e perdendo o guión central ata seren C = 100.

O D = 500 deriva da metade da letra Φ"phi" que se foi abrindo ata chegar a seren un M = 1000.

 COMEZAR A CONTAR 

 ITALIA ANTIQUA

IMPERIUM ET LINGUA

Amisimus Romam, amisimus regnum atque dominatum; tametsi non nostra sed temporum culpa; verum tamen per hunc splendidiorem (litterarum) dominatum in magna adhuc  orbis parte regnamus. Nostra est Italia, nostra Galia, nostra Hispania, Germania, Pannonia, Dalmatia, Illyricum, multaeque aliae nationes. Ibi namque Romanum imperium est ubicumque Romana lingua dominatur.

Lorenzo Valla (1407-1457) Elegentiarum libri VI

Perdemos  Roma, perdemos o poder e máis o imperio, pero non por culpa nosa, senón das circunstancias; aínda así reinamos na maior parte do mundo grazas a este máis ilustre imperio (das letras). Nosa é Italia, nosa a Galia, nosas a Hispania, a Xermania, a Pannonia, Dalmacia, o Ilírico e moitos outros pobos. Porque o imperio romano está alí onde domine a lingua de Roma.

CULTURA: O LATÍN E ALFABETO LATINO

 

RESUMITE: 

Resume en galego os contidos  dos distintos apartados ou títulos que se comentan neste vídeo:

- QUE É O LATÍN?

- TIPOS DE LATÍN

- A EXPANSIÓN DO LATÍN

- AS LINGUAS ROMANCES

- OS ROMANOS E OS GREGOS

Detente logo: Copia e comenta a seguinte cita do poeta  Horacio que aparece traducida no vídeo:

              Graecia capta ferum victorem cepit et artes intulit in agresti Latio.

- ROMA E MUNDO MODERNO

- O LATÍN E O CASTELÁN  

Cres que podemos afirmar o que se di da súa relación, pero en lugar do castelán sobre o galego? 

- O COÑECEMENTO DO LATÍN, PARA QUE SERVE?

QUE DIFERENZAS HAI ENTRE O NOSO ALFABETO E O DO LATÍN?

UBI EST....?

 

QUAESTIONES:

 

Estne Italia in Africa?

Ubi Roma est?

Nilus fluvius est. Rhenus _________ est.

Rhenus et Danuvius _________  in Germania sunt.

Tiberis__________ in Italia est.

Roma quoque __ ________ est.

 

Estne Nilus fluvius parvus?

Nilus et Rhenus fluvii parvi non sunt, sed _______ _______ sunt.

Danubius _______ fluvius ________ est.

Britannia insula parva non est, sed insula ______ est.

Sicilia et Sardina non ________ ________ sed _________ _________ sunt.

 

Suntne multae insulae in Graecia?

Num oppidum in oceano?

Brundisium quid est?

Tusculum oppidum _________ non est, sed oppidum ________ est.

Suntne Brundisium et Tusculum in Hispania?

In Italia et In Graecia _______ oppida sunt.

In Arabia non multi, sed ________ fluvii sunt et _________ oppida.

Creta quid est?

Num Sparta insula est?

In imperio romano multae provinciae sunt. Estne imperium Romanum parvum?

 

ATTENDITE:

        sing.      plur.

         est   /    sunt

 F:   insula  / insulae (illa/ illas)

 M: fluvius/  fluvii (río/ ríos)

 N:  oppidum/ oppida (cidade/cidades)

SPECULUM HUMANITATIS

 

SPECULUM HUMANITATIS

Vita theatrum est, quod experimenta non permittit, 

ergo cantate, clamate, saltate, ridete et vivite cum vehementia

ante cortinam claudit et fabula sine plausu terminatur. 

                                                                          Charles Chaplin 

 Servirá como LIMIAR do curso esta cita de Chaplin. 

Comezamos o curso procurando un lema que nos permita marcar un itinerario a seguir.

QUAESTIONES: 

1- Intenta traducir o lema e o texto de Chaplin ao galego.

2- Fíxate na palabra fabula. De qu eraíz cres que procede?  como podemos traducila se estamos nun contexto teatral: 

3- Descubre no lema e no texto da cita as metáforas que hai.

4- Atopa logo nese mesmo texto o eco de dous tópicos literarios (que se enuncian en latín) relacionables entre si e moi coñecidos. 

5- Sabías que en LUCUS AUGUSTI están buscando os restos dun teatro romano?

Posible ubicación do Anfiteatro de Lucus Augusti , pero onde está o seu teatro?

FABULARE: 

SALVE, AVE aut AVETE et VALE aut VALETE

- Ola: Salve, ave (singularis) aut avete (pluralis)

- Adeus: vale (singularis) aut  valete (pluralis)

-        Por favor: quaeso

-        Douche as grazas: gratias tibi ago

-        De nada: nihil est

-        Si: ita, certe

-        Non: non

-        Ben, de acordo: bene

-        Como estás/ estades?: Quomodo vales / valetis?

-        Estou ben/mal:  Ego sum bene / male

-        Estamos moi  ben / fatal: Nos sumus optime/ pessime

 

QUID NOMEN TIBI EST?

•      Como te chamas?: quid nomen tibi est?

•      O meu nome é…: mihi nomen est…

•      Onde vives?: Ubi tu habitas?

•      Vivo en …: Ego in villā Marini habito

•      Onde estudas?: Ubi tu studes?

•      Estudo en …: Ego in Santo Narciso studeo

•      O meu mestre/a é…: Meus magister/ mea magistra est …

•      Eu son alumno/a: Ego discipulus/ discipula sum.

•      Nós somos alumnos/as: Nos discipuli / discipulae sumus

•      Eu son un mozo/ moza:  Ego sum puer/puella

•      Nós somos mozos/ mozas: Nos pueri / puellae sumus

•      Ti es o meu amigo / a miña amiga: Tu meus amicus/  mea amica  es

•      Vos sodes meus amigos: Vos mei amici / meae amicae estis

TRADUCITE: 

Avete, alumni et alumnae linguae latinae. 

Ego Hector vester magister linguae latinae sum.

Hodie prima aula linguae latina incipit.

PRIMA LECTIO LINGUAE LATINAE  

GALLAECIA NOSTRA TERRA EST.

Gallaecia in Eurōpā est. Lusitania in Eurōpā est. Gallaecia in nostrā paeninsulā est. Lusitania quoque in nostrā paeninsulā est.

Gallaecia et Lusitania provinciae romanae sunt. Lusitania et Gallaecia in nostrā paeninsulā sunt. Baetica quoque in nostrā paeninsulā est.

 Post legere, responde quaestiones:

- Quae est nostra terra?__________________________

- Gallaecia et Lusitania ubi sunt?_____________________________________

-  Num Gallaecia in Italiā est?  _______________________________________

- Suntne Baetica et Lusitania in nostrā paeninsulā? ________________________________

- Quae sunt Gallaecia et Lusitania? _______________________________________

CULTURA: QUAE MATER LINGUAE LATINAE EST ?

DOUS TÓPICOS PARA ABRIR BOCA

Un tópico literario é un lugar común, un tema universal e recorrente que se vén repetindo por tradición literaria e ao que acoden os autores cada vez que compoñen un texto botando man deste tipo de recursos que proveñen da literatura grevolatina e veñen circulando desde aquela ata os nosos días de maneira continuada. Esa é a razón de que leven o nome en latín.  

CARPE DIEM!

Para saber da importancia dun tópico literario como lugar común da literatura universal deberiamos rastrexar un deses tópicos, por exemplo, nalgunha desas cancións que temos na cabeza.

Poñamos por exemplo este tópico: Carpe diem! (aproveita o momento) como acabamos de ver unha composición en latín medieval varios séculos despois da invención do tópico polos gregos e romanos imos utilizar un dos poemas dos Carmina Burana de exemplo:

22-Tempus est iocumdum,       É un tempo alegre

o virgines,                                o mulleres!

modo congaudete                     soamente desfrutade

vos iuvenes.                              sodes mozas.

Oh, oh, oh                                 O, O, O, 

totus floreo,                             enteiro florezo

iam amore, virginali                xa polo amor dunha muller

totus ardeo,                              enteiro ardo.

novus, novus amor                   un novo,  novo amor

est, quo pereo.                          teño polo cal morro.

Onde está o Carpe díem esa invitación a vivir o momento nos versos anteriores? 

Este tópico que xa aparecía na lírica grega podemos atopalo na romana en Horacio: 

"Carpe diem, quam minime credula postero" (Oda I , 11)

"Aproveita o día, non confíes no mañá"

Para seguir curioseando sobre este tópico recomendamos: El laberinto de los tópicos

 TEMPUS FUGIT

Este tópico que acabamos de ver, o do carpe diem, debémolo relacionar con outro que está intimamente ligado a el , falamos do Tempus fugit. Xa o viramos ao comezo do curso en Catulo no poema Vivamus mea Lesbia.  Pero habitualmente se fala como texto referencial de Virxilio que nas Xeórxicas dixo:

"Sed fugit interea, fugit irreparabile tempus" ( Georg. III 284)

  "Foxe entrementres, foxe irreparable o tempo"

CARMINA BURANA

 

O Fortuna
Velut luna
Statu variabilis
Semper crescis
Aut decrescis
Vita detestabilis
Nunc obdurat
Et tunc curat
Ludo mentis aciem,
Egestatem,
Potestatem
Dissolvit ut glaciem.

Sors immanis
Et inanis,
Rota tu volubilis
Status malus
Vana salus
Semper dissolubilis

Obumbrata
Et velata
Michi quoque niteris
Nunc per ludum
Dorsum nudum
Fero tui sceleris.

Sors salutis
Et virtutis
Michi nunc contraria,
Est affectus
Et defectus
Semper in angaria.
Hac in hora
Sine mora
Corde pulsum tangite
Quod per sortem
Sternit fortem
Mecum omnes plangite

Ave formosissima,
gemma pretiosa,
ave decus virginum,
virgo gloriosa,
ave mundi luminar
ave mundi rosa,
Blanziflor et Helena
Venus generosa!

 Podes consultar todos os textos aquí

DOMI MILITIAEQUE

  DOMI MILITIAEQUE: NA PAZ E NA GUERRA.

      COMO VIVÍAN ROMANOS e ROMANAS?

A vida dun romano/a no século I a. C. Debe pasar por diferenciar, en primeiro lugar, entre libres e escravos, entre homes e mulleres, a clase social, o nivel económico dos personaxes que queremos crear, pero tamén se están a pasar por un momento de paz ou de guerra lamentablemente tan presente para calquera romano/a do século I a. C. Interésannos incorporar todos os planos posibles por iso a vida cotiá dende a casa ata o foro, dende a escola ata o campamento,  dende o nacemento e a infancia á vellez e a morte son aspectos que nos interesan. Son roles tan distintos os dos homes e das mulleres, os dos señores e o dos escravos, os dunha sociedade en guerra ao dunha en paz que temos, por forza, que darlle corpo a esta viaxe creando ao longo da mesma (dende o momento que nós escollamos) unha parella (vir aut mulier) complementaria ao personaxe  escollido inicialmente  para esta experiencia.  

A interacción entre personaxes reais e ficticios, pero verosímiles, é a esencia do presente traballo onde o rigor e a capacidade tanto como investigador como narrador de cada quen vai quedar plasmada.

A)     DOMI:  Na vida de cada persoa son momentos transcendentais. Dalgúns xa temos falado: -     O nacemento e a morte, así coma da infancia e a escola, os primeiros momentos da formación. Agora toca facer un esquema para ver como seguiría a vida dun mozo romano ou unha moza romana, como o seu nivel económico, ser muller ou home condiciona o resto da súa vida digamos privata, aínda que moitas aspectos teñen, claro está, unha dimensión pública.

    Casa, alimentación e vestiario:

-          Formación:

-          Casamento:

-          Traballo:

-          Ocio:

- Urbs romana: 

B)      MILITIAE:Das guerras de conquista ás guerras civís. César pasará por ambos tipos de enfrontamentos que debemos abordar na nosa viaxe inevitablemente, en maior o menor medida segundo queiramos e precisemos. Deixamos as guerras civís para seguinte apartado.

A guerra das Galias o paso por esta etapa de César precisa varios complementos:

-          Como era a vida dun soldado no castra,-orum

-     

IN ITINERE

 

 IN ITINERE: 

Omnes mercatores itinera facere debebant, quia in variis locis merces ement et vendent.

In antiquo Imperio Romano  itinera difficilia et longa erant. Romani terra aut mari itinera faciebant.

Graeci nautae meliores quam Romani erant. Duo genera navium navigabant: naves longae, quae naves belli erant et onerariae, quae merces transportabant.

Omnes naves proram, in anteriore parte, puppemque in posteriore, habebunt; aliae cum remis navigabunt et aliae cum velis. Itinera terra longissima erant;

 Omnes urbes Imperii Romani per vias coniunctae erant; multae viae in urbe Roma initium habebant.

Milites Romani vias fecerunt et miliaria collocaverunt quae (relativo en neutro plural) spatium inter urbes indicabant; pontes quoque aedificabant, nam fluvii atque valles erant, qui alios locos separabant.

 Romani multa vehicula habebant, cum quibus itinera faciebant; in itineribus longis equos habere oportet; sed homines pauperes ambulabunt, quia pecuniam non habebant.

 Patricii Romani, qui divites erant, non solum equos habebunt, sed etiam servos qui in itineribus brevibus lecticam cum domino portabunt.

VOCABULA

Adeo,-is-ire: dirixirse, ir, marchar cara a

aedifico,-as-are,-avi: edificar

alius, alia,-ud: outro ( valor distributivo: un… outro…)

ambulo,-as,-are,-avi: camiñar, desprazarse

ancora, -ae (f): ancora

anterior- oris: anterior

antiquus-a-um: antigo

atque (conx) e

aut(conx) ou

bellum-i(n): guerra

brevis-e: breve, curto.

colloco, -as-are,-avi:  colocar

coniunctus-a,-um: unido

cum(prep) con

debeo,-es-ere, -ui: deber

deligatus-a-um: atado

destinatus-a-um: amarrado

difficilis,-e: difícil

dives, divitis: rico

dominus.-i(m) señor, dono

duo, duae,duo: dous

emo,-is,-ere, emi: mercar, comprar.

equus, -i(m) cabalo

exspecto.a-s,-are-avi: observar

facilis,-e: doado, fácil.

facio,-is,-ere, feci: facer

fluvius, -ii(m): río

genus, generis(n) xénero, tipo

Graecus, -a,-um: grego

habeo,-es,-ere,-ui: ter

homo, -inis(m) home

imperium, -ii (n) imperio

indico,-as,-are,-avi: indicar

initium-ii.(n) comezo, inicio

iter, itineris(n): camino

lectica, -ae(f): litera

locus,-i (m): lugar

longus-a-um: longo, extenso.

maneo,-es-ere,-ui: permanecer

mare,-is: (n) mar

melior,-oris (comparativo de bonus,-a,-um): mellor

mercator,-oris(m): comerciante

merx, mercis(f) mercadoría

miles-itis(m) soldado

miliarium,-ii(n): miliario( sinal indicador de distancias)

nam(conx) porque, posto que

nauta,-ae(m): mariñeiro

navigatio,-onis(f): navegación

navis,-is (f) nave

non solum….sed etiam non só… senón tamén

omnis-e: todo

onerarius-a,-um: de transporte, de carga.

oportet… verbo defectivo: é preciso

pars,-tis(f): parte

patricius,ii (Lm) patricio, home de orixe nobre

pauper,-eris: pobre

pecunia,-ae(f) diñeiro

pons, pontis(m): ponte

porto,-as,-are,-avi: levar

portus,-i(m) porto

posterior-oris: posterior

prora-ae: (f) proa

puppis, -is( f) popa

quam (conx.) que/como.

qui (m)/ quae (f) quod (n) (pronome relativo) o/a que quibus (ablativo plural) de qui

quia: (conx.) porque, posto que.

Remus, -i(m) remo

Romanus-a,-um: romano

secundus-a,-um: favorable

semper(adv) sempre

separo,-as,-are,-avi: separar

servus-a,-um: escravo

spatium-ii(n) distancia

sum, es, esse, fui: ser

terra-ae(f): terra

trasnporta-as-are,-avi: transportar

tranquillus,-a, -um: tranquilo, calmo.

ubi(adv) onde

urbs, -bis(f) cidade

vallis,-is( f) val

varius,-a,-um: variado, distinto

vehiculum,-ii(n) vehículo

velum, i(n) vela dun barco

vendo, -is,-ere, vendidi: vender

ventus,-i(m) vento

via,-ae (f): vía, camiño

volo, vis, velle, volui (vbo. IRREGULAR): querer

Contidos da 3ª avaliación

GRAMÁTICA: AS CINCO DECILACIÓNS

QUARTA ET QUINTA DECLINATIONES

TERTIA DECLINATIO

REPASO 1ª e 2ª declinacións  (adxectivos)

VERBOS repaso dos tempos: Presente e Imperfecto, ademais do Futuro e tamén do Pretérito.

CULTURA

MAIUS

APRILIA

Por que mataron a César? (A Crise da República Romana)

LABORES 

Cena romana

Corpus humanum

Homines canesque

Ver aeternum 

Ver et hiems

DA SOCIEDADE DOS SERVI

 

Imos seguir coa Historia da antiga Roma procurando darlle resposta a unha pregunta complexa que nos faciamos o idus de marzo: Por que mataron a César?

Para responder temos que entender como a evolución da Roma Republicana cara ao Imperio, como consecuencia das Guerras Púnicas, que vai provocar unha crise do sistema de goberno que se pode resumir nos seguintes epígrafes:

- Guerras de Roma fóra da península itálica.

- Aumento de número de escravos e terras administradas por Roma

- Profesionalización do exército.

- Ambición persoal polo poder en lugar da loita política de partidos.

- Revoltas de escravos e  pobos aliados. 

- Guerra civil e asasinatos políticos. 

Na seguinte ligazón detallamos este proceso que nos leva ata o ano 44 a.C. 

O PASO DA SOCIEDADE DA GENS Á SOCIEDADE DOS SERVI: A CRISE DA REPÚBLICA

Para traducir

  - CORPUS HUMANUM

  - HOMINES CANESQUE

  - CENA ROMANA

CUARTA E QUINTA DECLINACIÓNS

 

Son os temas ou raíces en -u.  Unha declinación moi semellante á segunda declinación ao presentar dúas columnas en singular (unha para masculinos e femininos e outra para os neutros) e outras dúas en plural.

exercitus, -us (m)
manus,-us (f)

cornu, -us(n): corno / á do exército.
genu.-us(n): xeonllo.

Temas ou raíces femininas en -e. Unha declinación defectiva (poucas
palabra se algunhas non presentan todas as formas de plural). Semellante á primeira declinación.

acies-ei (f): formación de batalla.
res- ei (f): asunto, cousa.
 Dies. -ei adoita ser masculino, pero pode ser tamén en feminino unha data fixada como por exemplo:

 Die constituta Caesar milites in aciem eduxit.
       CC             Sux.     OD        CC        Vbo.
No día establecido César conduciu aos soldados cara á formación de batalla.

MAIUS MENSIS

 

 Sobre o mes de Maio