Para traducir OFFICIA

 QUAE FACIEBANT ROMANI?

DA SOCIEDADE DA GENS

 

A sociedade da gens é a sociedade baseada na linaxe cuxo sistema foi a base do mundo antigo na que Roma non foi unha excepción.

Imso investigar: SOCIEDADE DA GENS  

TERTIA DECLINATIO

 Imos coa terceira declinación a máis complexa de todas e sobre a que teremos que practicar máis tempo.

 O seguinte paso, despois da presentación inicial será:

Xogar a distinguir palabras das distintas declinacións:

Sobre o Declinator da Terceira: TERTIA DECLINATIO (I)

TERTIA DECLINATIO (II)

TERTIA DECLINATIO (III)

DAEDALUS ( texto para traducir)

 

Postero die magister fabulam Daedali  discipulis narravit:

 

"Daedalus vir peritus fuit. In insula Creta exsulabat ubi Minos tyrannus profugo hospitium praebuit. Daedalus, propter beneficium gratus, superbo tyranno labyrinthum, custodiam captivorum aedificavit.

Sed superbia ingeniosum virum movet. Itaque Minos, iratus, fabrum vituperat et in labyrintho cum filio retinet.

 

Tum Daedalus puerum captivum indicavit: " Cur times, care fili? Novam et miram machinam excogitabo. Liberi erimus!"  Alas callidus faber parat. Denique, vir et puer alas umeris bene accommodaverunt et, primo, per latum caelum evolaverunt.

 

- O Icare, inter undas et caelum sempre vola!

 Sed incautus puer ad Phoebum nimis appropinquavit. Radii alarum ceram liquant et deus, ira incensus, miserum puerum in undas praecipitavit."

 

 

VOCABULA

aedifico,as,are,-avi: construír

ala,ae: á

beneficium,-ii(n): favor

callidus,a,um: intelixente

captivus.a,um: prisioneiro

carus,a,um: querido

 Creta,-ae (f) Creta

custodia,ae: prisión

Daedalus,-i:Dédalo

denique: adv. finalmente

excogito, as,are: deseñar

exsulo,as,are,-avi: estar desterrado

faber,-bri: artesán

gratus,a,um: agradecido

hospitium,ii(n) hospitalidade

ingeniosus,-a-um: inxenioso

insula, -ae: (f) illa

iratus,a,um: enfadado

labyrinthum,-i(n) labirinto

liber, a, um: libre

machina, ae: invento

Minos,-i(m) Minos

mirus,a,um : admirable

moveo,es,ere: mover

paro,as,are: preparar

peritus,a, um: hábil

Phoebus, -i: Febo-Apolo, o Sol.

praebeo,es,ere,-ui: ofrecer

primo (adv. ao comezo, primeiramente)

profugus,a.um: fuxitivo

propter: conx. por causa de

retineo,es,ere: reter.

superbia,ae: soberbia

superbus,a,um: soberbio

timeo,es,ere: temer

tum: entón.

tyrannus,-i (m) soberano, rei

ubi: adv. onde

umerus, -i (m) ombreiro

unda, ae: onda, auga... mar.

vir, -i (m) home

vitupero,as,are.avi: rifar, castigar

INTROITUS

 

 

Velaí vén o san Antroido

coa facela cuberta

axuntaivos mozas todas

vámoslle facela festa.

O entroido da Veiga os Charrelos ( entre os que está Marcos, o noso compañeiro) e outras figuras 

Que é o Entroido e que relacións ten co mundo clásico é o que imos descubrir a partir das seguintes preguntas:

-Por que se chama así, ou cal é a orixe desta palabra?

- Cal é a orixe etimolóxica da palabra "carnaval"? Terá que ver coa expresión latina "carrus navalis" ou con estoutra "carnes tollendas"

Tamén chamado Antroido, Introido, Entruido, Entrudo, Entrudio (por ser a entrada á Cuaresma)

As orixes das palabras que denominan a esta festa son: o termo "Carne Vale" (é dicir "o adeus á carne"), do que despois derivou a palabra "Carnaval"; ó termo "Introitum" (que significa "a entrada á Coresma!) do que vén a palabra "Entroido" ou "Antroido".

O entroido fai referencia a unha época de "carne", tomando o sentido literal da palabra. O Entroido quere significar, dende sempre, a volta ó mundo do revés, a subversión, a ruptura das convencións sociais e o cambio de roles. As características comúns destes días son o comer, beber e cantar, rirse do máis sagrado, é dicir , as cousas que non se fan habitualmente. 

En sentido relixioso trátase do triunfo de "don Carnal" sobre "dona Coresma", que reinará nos seguintes corenta días, ata a celebración do Xoves Santo. Pero o Entroido foi deixando pouco a pouco o seu sentido relixioso como festa preparatoria da Coresma para converterse nun acontecemento cheo de xolda e desenfreo. 

As denominacións destas festas na maior parte de Europa teñen este sentido orixinal: desde o "Carne Vale" (Adeus á carne") ó "Introitum" co significado de entrada á Coresma, todos os calificativos para o Entroido fan referencia a que esta é unha época de carne (no sentido literal e no metafórico da Igrexa): "Carnal" na Idade Media, "Canestoltes" en Cataluña, "Carnestollendas" (de "carne" e "tolere", "levar a carne"). Carnisprivium, Canelevamen e formas semellantes en Francia, "darrers dies" (de carne) en Baleares...

O entroido é desde sempre a subversión, a volta ó mundo do revés, a ruptura das convencións sociais e o cambio de roles. O comer, beber e cantar ata rachar, o rirse do máis sagrado... todas son características comúns destes días.

 

A festa recibe en galego os nomes de entroido, antroido, intruido, entruido, entrudo e entroiro. Todos estes vocábulos teñen a súa orixe no termo latino introitus, co significado de "entrada ou comezo". Daquela, o étimo fai referencia a un significado da festa como entrada ou comezo nunha nova estación -a primavera-, independentemente de que a súa apropiación por parte do Cristianismo nos faga pensar na entrada na Coresma -sendo preciso, polo tanto, despedirse da carne-.

No noso idioma é admisible tamén a voz carnaval, con dous posibles étimos distintos. Para uns este termo procede do vocábulo italiano carnevale, e este, á súa vez, da expresión antiga carne levare -sacar a carne-. Para outros, a súa orixe está na expresión latina carrus navalis, ou sexa, unha carroza decorada que posiblemente saíse en desfile durante estas datas. Dunha ou doutra maneira, non cabe dúbida de que calquera das dúas acepcións fai referencia a elementos asociados ao carnaval actual.

 

Outras interpretacións:

Pero a finais do século XX varios autores comezaron a sospeitar a orixe pagá do nome. Carna é a Deusa Celta das fabas e o toucino. Tamén estaría conectada con festas indoeuropeas, dedicadas ao Deus Karna (que no Mahabharatá aparece como un ser humano, irmán maior dos Pándavas, fillo do deus Sol e a raíña Kuntí). Algunhas persoas cren que a palabra carnaval fai referencia a unha suposta antiga tradición pagá na que se ofrecía carne ao deus Baal (carna-baal) nunha festa onde todo o vale.

 

ALGUNHAS CUESTIÓNS POR RESPONDER:

-O Entroido é unha festa móbil, por que razón e en función de que se celebra cada ano nunha data distinta?

- Onde e como se facía uso da máscara no mundo clásico? Ten algo que ver coa orixe do teatro?

- En Roma como se celebraba o Entroido?

-Os entroidos tradicionais de Galicia, considerados entre os dez máis orixinais do mundo (podes consultar en vieiros da escola) que agocha, que ten de especial? Hai neles algo que lembre ás Lupercais romanas?

- Que orixe teñen os "enterros da sardiña" e eventos semellantes?

FEBRUARIUS

 

Que podemos saber sobre o mes de FEBREIRO?