Hoxe comezamos a clase coa tradución desta fermosa estela funeraria, aínda que moi dramática como di o dito latino: MORS CERTA, HORA INCERTA!
Unha lápida
cristiá para traducir
Na lápida
aparecen uns pavos que son símbolo da inmortalidade na iconografía cristiá.
Ademais tes as letras gregas alfa e omega maiúsculas, a primeira e a última
letra do alfabeto grego que nun contexto cristiá significan que Cristo é o
principio e a fin de todas as cousas: "Eu son a alfa e a omega, principio
e fin de todas as cousas".
Abreviaturas:
M= menses; D=
Dies
Nomes propios:
Agricius, -i:
Agricio
Evonyma, -ae:
Evonyma
Syrica, -ae:
Syrica (nome que pode denotar a súa orixe siria, tal vez unha escrava liberada)
Vocabulario:
caritas,
caritatis: amor, agarimo.
hic: adverbio,
aquí
pax, pacis : paz
pono, -is, -ere,
posui, positum: poñer, colocar
pro: prep. de
ablativo, por
requiesco, -is,
-ere, requievi, requietum: descansar
soror, sororis:
irmá
titulus, .-i:
inscrición
vivo, -is, -ere,
vixi, victum: vivir
Cuestións:
- Que significan
os símbolos que aparecen na lápida?
- Quen é o
defunto? Cantos anos tiña?
- Quen son os que
dedican a inscrición? Que relación teñen co defunto?
- Que expresións
de orixe cristiá aparecen na inscrición?
Sempre que se achegan estas datas de Defuntos lembro cousas como que aos nenos da Illa de Arousa lles resulta tan familiar pedir unha "esmoliña para os defuntiños que van alá" ou que existira de vello un costume funerario romano no que os mortos tenten dialogar eternemente cos vivos:
VIATOR, VIATOR:
QUOD TU ES, EGO FUI;
QUOD NUNC SUM, ET TU ERIS."
Para traducir esta estela: Debes usar distintos tempos do verbo SUM
nunc: adv agora
quod: (pronome relativo neutro) o que
viator,- oris: camiñante.
Este costume chegou á Gallaecia porque nunha das estelas funerarias que consevamos no Museo Provincial de Lugo ataopamos esta inscrición:
UT, QUI LEGIS, DICAS: "SIT TIBI TERRA LEVIS"
Para traducir esta estela:
dico,-is.-ere, dixi, dictum: dicir ( segunda persoa presente de subxuntivo)
lego, is, -ere, legi, lectum: ler (segunda persoa do presente indicativo)
levis, -e: adxec. leve, lixeiro
sit: verbo sum terceira persoa singular do presente de suxuntivo .
terra, ae: terra
tibi: pronome persoal tu en dativo (para ti)
ut: conx. para
Por último e para rematar por hoxe traio unha estela falante cargada de humor, a ver se sodes capaces de traducila:
POSITUS EST HIC LEBURNA MAGISTER MIMARIORUM, QUI
VIXIT ANNOS PLUS MINUS CENTUM.
- ALIQUOTIES MORTUUS SUM, SED SIC NUMQUAM! OPTO
VOS AD SUPEROS BENE VALERE.
Nomes Propios:
Leburna (Nome dun home porque di a contuanuación que é magister mimariorum, é dicir: mestre de mimos ou actores).
Superi,-orum: subs. plural Deuses (seres Superiores).
VOCABULARIO
ad: prep. a
aliquotiens: adv. ás veces
annus- i: ano
bene: adv: ben
centum : num. cen
hic: adv. aquí.
minus:adv. menos
mortuus, - a, -um (participio do verbo morior: morir) morto.
numquam: adv. nunca.
opto, -as, -are, -avi, -atum: desexar, pedir
plus: adv. máis.
pono,-is, -ere, posui, positum: Sepultar (acción de colocar ou depositar un cadáver)
sic: adv. así, deste modo.
valeo, -es. -ere, valui.-itum- ser útil, servir, pero aquí seguramente como na fórmula de saúdo acompañada do adverbio bene: estar ou ir ben, tamén estar alegre ou contento.
vivo, -is, -ere, vixi, victum: vivir
vos: pronome pers: vos
QUAESTIONES:
I- CONVERTERE IN LINGUAM GALLAECIAM STELAS
II- AUDETE SAPERE (para saber máis atrevédeos a lembrar o que víramos na Aula Clásica do curso pasado)
