domingo, 15 de decembro de 2024

MENSIS DECEM

 


Xa sabes que os problemas do calendario teñen a súa orixe na diferenza existente entre o ano solar (365 d. 5 h. 48´ 46 ´´) e o ano lunar  (354 d. 8 h. 48´).

Os exipcios seguían o calendario solar. Os musulmáns o lunar. Os gregos usaban un calendario lunisolar, é dicir, un ano lunar de 354 días , pero adaptado ao sol engadindo un mes 13 º para agardaren polo sol que se engadía a cada catro anos e deu orixe ás Olimpíadas.

Sabías que o ano romano comezaba en  marzo?

Inicialmente os romanos tiñan un calendario lunar que comezaba en marzo, coa primavera, como podemos demostrar observando os nomes do derradeiro mes do noso calendario: DECEMBRO = DECEMBER en latín que significa o décimo mes.

Que significará November?  Logo que cres que significa October et September?

Claro teñen moito que ver cos números romanos novem, octo et septem. E aínda poderíamos engadir o nome de Sextilis e Quintilis. Sabes a que meses pertencían estes nomes?

Disque os romanos contaban que fora o antigo rei de Roma, Numa Pompilio, herdeiro de Rómulo, o que engadiría aos dez meses outros dous, pero non hai certeza deste feito. O caso é que o cambio de comezo do ano sería institucionalizado polos romanos algúns séculos despois, pero isto é xa outra historia.

 

O mes do solsticio. A verba solsticio está composta de dúas latinas : Sol (o astro solar)  e o verbo sístere "permanecer quedo, parado"  Cada un dos dous instantes do ano en que o Sol deixa de apartarse do ecuador celeste e comeza de novo a aproximarse, e que coincide un co comezo do verán e outro co comezo do inverno.

SOLIS INVICTUS

Imos entrar no Solsticio: “Sol – stitium” (de sol, un substantivo, e o verbo sto: "estar quedo, deterse": Sol estático, detido) que tivo de vello varias interpretacións de corte mitolóxico-relixiosas.


A festa dos Romanos estaba dedicada ao SOL INVICTUS que logo sería asumida e modificada polo do nacemento de Cristo, NATALIS,  o NADAL, cando o Cristianismo foi relixión oficial, aínda así o Calendario medieval cargado de vellos elementos mitolóxico-relixiosos doutras culturas indoeuropeas fará pervivir curiosos ritos que chegaron aos nosos días de distintas formas.

 Reparemos logo na transcendencia desta data especialmente para esta parte Europea e Mediterránea do conxunto do planeta do ciclo das Trece Lúas...

 

FANUM VERSUS TEMPLUM

Na antigüidade había dous lugares sagrados, espazos especiais para comunicarse coas divinidades:

 O primeiro era o fanum, un lugar sen construción, un espazo natural máxico onde se manifesta a divindade (árbore, fonte ou rocha) . Polo que debemos interpretar que ao mellor o culto ás árbores sería antes o culto nas árbores! Entendemos que alí onde se manifestaban os deuses, deixábanse as ofrendas para lograr un voto ou petición a cambio.

O segundo lugar (e posiblemente posterior) foi o templum, que era  xa unha edificación feita polos humanos para un deus; por iso moitos templos teñen árbores, fontes ou rochas sagradas máis antigas (fanum) nas que logo se constrúe un edificio con fins relixiosos (templum) e que están dalgún xeito asociadas a ese novo espazo acondicionado para o culto.

 

A ÁRBORE SAGRADA DE NADAL unha árbore perenne (de per annum) cargada de símbolos. Nesa árbore colgábanse as candeas que se colocaban para reclamar a atención do sol, que simbolizaban a volta do sol invictus, pero tamén a esperanza no renacer fértil do ano, os froitos, viandas, neste caso simbolizados nos agasallos e outros adornos que colocamos.  Logo a árbore de Nadal sería unha herdanza ou lembranza dun antigo fanum e con este costume levamos o fanum e, en certo modo, o templum ás nosas casas.

 


O abies, O abies

In alto regnas monte

O, abies ! O, abies!

In alto  monte regnas!

 

 

Non desunt tibi fólia

hieme frigidíssima!

O, abies, O, abies!

in alto monte regnas.

 

O, abies, O, abies !

Natalem nuntias diem.

O, abies, O, abies!

Natalem nuntias diem!.

 

Est máxima laetitia

Dum luces, arbor spléndida

O, abies, O, abies !

Natalem nuntias Diem.



Ningún comentario:

Publicar un comentario